τοπωνύμιο

Oνομασία πόλης και γενικά οικισμού. Στα τελευταία χρόνια τ. λέγονται και οι ονομασίες συνοικιών ή τοποθεσιών. Στην Αθήνα, τα γνωστότερα τ. είναι: Αγγελοπούλου. Ονομάστηκε έτσι από την ιδιοκτησία της οικογένειας Αγγελόπουλων - Αθανάτων, που ζούσε εκεί. Αλυσίδα. Ονομασία που δόθηκε από το 1900 και μετά στην περιοχή του τέρματος Πατησίων, που τότε ήταν μακρινή εξοχή. Ο δρόμος προς τον Ποδονίφτη έκλεινε με μια αλυσίδα, όταν περνούσε ο σιδηρόδρομος της Αττικής, –το θηρίο, όπως το αποκαλούσαν–, που ένωνε την Αθήνα με την Κηφισιά. Αμπελόκηποι. Πνιγμένοι στις πολυκατοικίες οι σημερινοί Αμπελόκηποι, κρατούν τα σκήπτρα μιας από τις πλέον πυκνοκατοικημένες συνοικίες της Αθήνας. Η ονομασία τους είναι παλαιά και βγήκε από τα αμπέλια, που υπήρχαν στην περιοχή, εδώ και πολλά χρόνια. Δίπλα μάλιστα στα αμπέλια υπήρχαν και μεγάλα περιβόλια, που ποτίζονταν από το νερό του Αδριάνειου υδραγωγείου. Ακόμη παλαιότερα, στα χρόνια του Μεσαίωνα, το νερό ανάβλυζε εκεί που σήμερα είναι ο Άγιος Δημήτριος Αμπελοκήπων. Αναφιώτικα. Η συνοικία, που βρίσκεται σχεδόν σκαρφαλωμένη στους βράχους της Ακρόπολης, από τη μεριά της οδού Αδριανού. Ονομάστηκε έτσι από τους Αναφιώτες μαστόρους, που εγκαταστάθηκαν εκεί αυθαίρετα στα 1860 και έχτισαν, χωρίς σχέδιο και σωστές προδιαγραφές, σπίτια για να στεγαστούν. Βάθη ή Βάθεια. Πήρε το όνομά της από το χαμηλό έδαφος, που σχηματιζόταν στην περιοχή, έτσι όπως πλησίαζε την κοίτη του Κυκλοβόρου ποταμού, ουσιαστικά ρέματος. Το ρέμα ήταν στο σημείο, που αρχίζουν η οδός Αχαρνών και η οδός Λιοσίων. Εξάρχεια. Βρίσκονται στην παλαιά συνοικία της Αθήνας, Νεάπολη. Πήραν την ονομασία τους από κάποιον Έξαρχο. Ήταν μπακάλης στη γωνία Θεμιστοκλέους και Σολωμού στα χρόνια του Γεώργιου A’. Κλωναρίδου. Περιοχή που πήρε την ονομασία της από το ζυθοπωλείο που ιδρύθηκε εδώ και περίπου 80 χρόνια εκεί, από κάποιον Κλωναρίδη. Κολιάτσου. Και αυτή οφείλει την ονομασία της σε μια παλαιά αθηναϊκή οικογένεια, του Κολιάτσου, που είχε πολλά κτήματα στην περιοχή. Κολοκυνθού. Ονομάστηκε έτσι από ένα μεγάλο κτήμα της περιοχής, που ανήκε στην οικογένεια του Παπα - Δημήτρη Κολοκύνθη. Κουπόνια. Λέγεται ότι ονομάστηκαν έτσι από την παραφθορά της λέξης Καπούνια, που σημαίνει υψώματα. Λεβίδη. Οφείλει την ονομασία της στην έπαυλη της οικογένειας Λεβίδη, που υπήρχε στην οδό Πατησίων 152. Μακρυγιάννη. Οφείλει την ονομασία της στο σπίτι του στρατηγού Μακρυγιάννη που βρισκόταν στη γωνία των οδών Μακρυγιάννη και Διάκου. Παγκράτι. Την ονομασία του οφείλει στο ασκητήριο κάποιου καλόγερου Παγκρατίου, που βρισκόταν στην περιοχή. Πετράλωνα. Ονομάστηκαν έτσι, γιατί τα παλαιά χρόνια υπήρχαν εκεί αλώνια. Πολύγωνο. Πήρε την ονομασία του από μια πολυγωνική εξέδρα που βρισκόταν στην περιοχή μεταξύ της αρχής της λεωφόρου Αλεξάνδρας και της εκκλησίας των Ταξιαρχών, στα χρόνια του Όθωνα. Εκεί έπαιζε στρατιωτική μουσική τις Κυριακές. Ρουφ. Οφείλει την ονομασία του σε έναν πλούσιο Βαυαρό, τον Ρουφ, που είχε εκεί, επί Όθωνα, ένα μεγάλο κτήμα με βουστάσια.

* * *

το, Ν

ονομασία ενός τόπου ή γεωγραφικού χώρου, όπως λ.χ. πόλης, κωμόπολης, χωριού, συνοικίας, δρόμου, πλατείας, βουνού, ποταμού ή οποιασδήποτε τοποθεσίας με μικρή ή μεγάλη έκταση, αλλ. τοπωνυμία.

[ΕΤΥΜΟΛ. < τόπος + -ωνύμιο (< -ώνυμος < όνομα, βλ. λ. όνομα), πρβλ. παρ-ωνύμιο].